Fonksiyonel Gıdalar, Sağlık ve Ekonomi

Abstract or Introduction

Doğadan uzaklaşan, hareketi kısıtlanan, yetersiz ve dengesiz beslenen modern insanın geliştirilen ilaçlar ve tıbbi teknolojilerle yaşam süresi uzasa da diyabet, obezite, kalp hastalığı, yüksek tansiyon, sindirim sistemi sorunları, metabolik sendrom, Alzheimer ve kanser gibi kronik hastalıklara yakalanma olasılığı giderek artmaktadır. Sağlığı ve ekonomiyi olumsuz etkileyen, yaşam kalitesini azaltan en önemli etken yetersiz ve dengesiz beslenme olduğundan son zamanlarda fonksiyonel gıda kavramı ortaya atılmıştır. Vücudun temel besin ihtiyaçları yanında metabolik ve fizyolojik fonksiyonlarını koruyan ve iyileştiren gıdalar, gıda etken maddeleri, son ürünleri ya da kombinasyonları fonksiyonel gıda olarak tanımlanmaktadır. Fonksiyonel gıdaların ortak özellikleri sağlık üzerinde olumlu etki gösteren ve güvenilirliği kanıtlanmış doğal gıdalar olmalarıdır.Kalori ve tuz içeriği düşük, lif ve çoklu doymamış esansiyel yağ asiti oranları yüksek, vitamin, mineral, eser element yönünden dengeli, bağışıklık sistemini koruyan, fiziksel ve mental performansı artıran, genetik yapıya ve hastalıklara spesifik olarak içeriği düzenlenen ürünlerdir.

Çok yakın bir gelecekte fonksiyonel gıda bilimi ziraat, gıda ve genetik mühendisleri, tıp ve veteriner hekimleri ve beslenme uzmanları için önemli bir çalışma alanı olacak, sağlığa ve sağlık ekonomisine önemli bir katkı sağlayacaktır. Fonksiyonel doğal gıdaların yetiştirilmesinde en önemli görev ziraat mühendislerinin olduğundan fonksiyonel gıdalar iyi tanınmalı, her maddenin toksik olabileceği unutulmadan doğru oranlarda tüketimleri sağlanmalı ve güçlü kanıtlar elde etmek için bilimsel çalışmalara liderlik yapılmalıdır. Bu amaçla derlemede tarımsal kaynaklı fonksiyonel gıdalar ve sağlık alanında kullanımı literatür bilgileri eşliğinde tartışılmıştır.

ANAHTAR SÖZCÜKLER: fonksiyonel gıda, tarım ürünleri, sağlık, ekonomi